Chính sử truyện Nhà Mạc Tập 2 - Mạc triều lập quốc

Chính sử truyện Nhà Mạc Tập 2: Kiếm bá thiên hạ – Mạc triều lập quốc

Sau khi chính thức lên ngôi vào năm 1527, Mạc Đăng Dung nhanh chóng bắt tay vào việc củng cố quyền lực. Ông không chỉ đối mặt với sự chống đối của các trung thần nhà Lê mà còn phải giải quyết mối lo từ bên ngoài biên cương. Để đảm bảo ngai vàng vững chắc, Mạc Đăng Dung tiến hành nhiều cải cách trọng yếu.

Cải tổ bộ máy cai trị

Mạc Đăng Dung hiểu rõ rằng để duy trì quyền lực, ông cần có sự ủng hộ của tầng lớp quan lại. Do đó, ông tiến hành nhiều biện pháp:
Giữ lại quan lại triều Lê: Những người có tài năng nhưng trung lập không bị thanh trừng, giúp chính quyền Mạc duy trì tính ổn định.
Đề cao chế độ khoa cử: Nhằm thu hút nhân tài, Mạc Đăng Dung tiếp tục duy trì và cải cách hệ thống thi cử. Nhà Mạc là nơi xuất thân nhiều trạng nguyên nổi tiếng đến hôm nay.
Bổ nhiệm quan lại từ các dòng họ mới: Ông trọng dụng nhiều nhân tài từ tầng lớp bình dân, không chỉ giới hạn trong các dòng họ thế tộc như trước đây.

Quốc phòng và các chiến dịch quân sự

Biết rằng kẻ thù lớn nhất là lực lượng trung hưng nhà Lê tại Thanh Hóa, Mạc Đăng Dung liên tục gia cố phòng tuyến phía Nam:
Xây dựng hệ thống thành lũy: Tại các vùng trọng yếu như Sơn Nam, Kinh Bắc, và Tây Đô.
Tăng cường quân đội: Nhà Mạc duy trì một đội quân tinh nhuệ gồm cả bộ binh, kỵ binh và thủy quân.
Chinh phạt các thế lực nổi loạn: Các cuộc khởi nghĩa địa phương bị đàn áp nhanh chóng, giúp triều đình giữ vững kỷ cương.

Sự trỗi dậy diệt Mạc của nhà Lê trung hưng

Năm 1533, giữa đêm tối mịt mù của cuộc chiến quyền lực, tại vùng rừng núi Thanh Hóa, Nguyễn Kim – một trung thần nhà Lê – âm thầm tập hợp tàn quân. Với ngọn cờ “Phù Lê diệt Mạc”, ông dựng Lê Trang Tông lên ngôi, mở đầu giai đoạn phản công dữ dội. Những trận chiến dai dẳng như mưa dông trên chiến địa, quân Lê-Trịnh liên tục công kích các cứ điểm của nhà Mạc, biến vùng Thanh Nghệ thành chiến trường khói lửa.

Tại Thăng Long, Mạc Đăng Dung nửa đêm thức giấc trước tin chiến bại, tay nắm chặt chuôi kiếm, ánh mắt xoáy sâu vào bản đồ Đại Việt. Ông biết, một cuộc chiến không khoan nhượng đang bùng lên.

Xem thêm:

Vua Mạc Đăng Dung thần phục nhà Minh

Năm 1540, sấm chớp từ phương Bắc báo hiệu một tai họa lớn. Nhà Minh lấy cớ nhà Mạc tiếm vị, sai quân áp sát biên giới. Mạc Đăng Dung đứng trên tường thành, mắt hướng về phương Bắc, thở dài: “Muốn giữ được thiên hạ, trước hết phải biết cúi đầu!”

Bỏ lại danh dự, ông cởi hoàng bào, tay cầm biểu chương, thân đích thân sang Nam Ninh thần phục. Quần thần bàng hoàng, võ tướng giận dữ, nhưng không ai dám trái lệnh. Dẫu hành động này giúp Đại Việt tránh một trận chiến khốc liệt với thiên triều, nhưng sự khuất phục ấy cũng là vết nhơ lớn trong sử sách.

Giai đoạn Mạc Đăng Doanh – Sự ổn định ngắn ngủi

Năm 1541, sau khi Mạc Đăng Dung qua đời, con trai ông là Mạc Đăng Doanh kế vị. Không giống cha mình, Đăng Doanh mang khí chất ôn hòa, yêu thích nho học, cố gắng điều hành đất nước theo con đường nhân trị. [Bạn đang đọc Chính sử truyện Nhà Mạc Tập 2 – Mạc triều lập quốc của Phạm Quang Tấn] Nhưng bên ngoài thành Thăng Long, chiến sự không hề ngừng nghỉ, giặc giã nổi lên khắp nơi. Quân Lê-Trịnh mỗi ngày một mạnh hơn, như hổ dữ đang rình mồi.

Mạc Đăng Doanh không phải là vị hoàng đế nhiều võ công nhưng giỏi về văn trị. Ông không có được những chiến công đánh dẹp hiển hách như vua cha Mạc Thái Tổ nhưng ông cũng phần nào thừa hưởng sự cứng rắn và quyết đoán từ cha. Ông hiểu rõ rằng ngai vàng không thể chỉ được giữ vững bằng văn chương hay chính trị, mà cần đến cả lưỡi kiếm sắc bén. Ngay từ khi lên ngôi, ông đã cho củng cố quân đội, xây dựng lại thành trì và cải cách chính trị, nhằm đối phó với các nguy cơ từ bên trong lẫn bên ngoài.

Nhưng sóng gió nổi lên nhanh hơn dự đoán. Nhà Lê Trung Hưng do Nguyễn Kim cầm đầu bắt đầu khuấy động phương Nam, tập hợp tàn dư của nhà Lê để phát động kháng chiến. Trong khi đó, phương Bắc cũng không ngừng theo dõi nhà Mạc, luôn sẵn sàng can thiệp khi cần thiết.

Âm mưu và phản trắc

Ngay trong triều đình nhà Mạc, những kẻ cơ hội và hoài niệm quá khứ cũng không ít. Một số cựu thần vẫn mang trong lòng sự trung thành với triều Lê, lén lút liên lạc với phe Trung Hưng để tìm cơ hội làm phản. Những âm mưu trong bóng tối liên tục bị phát giác, khiến Mạc Đăng Doanh phải mạnh tay trấn áp.

Một trong những sự kiện chấn động nhất là vụ phản loạn của một nhóm tướng lĩnh ở vùng Hải Dương, do một cựu đại thần từng trung thành với nhà Lê bí mật cầm đầu. Tuy nhiên, nhờ vào sự cảnh giác và chiến lược thông minh, Mạc Đăng Doanh đã nhanh chóng dập tắt cuộc nổi loạn này, thị uy với các thế lực khác rằng ngai vàng của ông không dễ bị lung lay.

Chiến trường khói lửa

Không chỉ phải lo đối phó với nội loạn, Mạc Đăng Doanh còn liên tục phải ra trận. Đối đầu với quân Lê Trung Hưng ở Thanh Hóa, ông không chỉ dựa vào binh lực mà còn sử dụng mưu lược, kết hợp các chiến thuật linh hoạt để duy trì thế cân bằng quyền lực. Những trận chiến kéo dài liên miên, khiến cả hai bên đều hao tổn.

Với sự hỗ trợ từ cha – Thái Thượng Hoàng Mạc Đăng Dung, ông đã nhiều lần đánh bại quân của Nguyễn Kim, giữ vững bờ cõi phương Bắc. Nhưng những cơn bão tố vẫn chưa dừng lại.

Bóng đêm của triều đại

Dù có tài, nhưng số phận của Mạc Đăng Doanh không tránh khỏi những hiểm họa. Cơn bệnh quái ác đã khiến vị hoàng đế trẻ tuổi qua đời khi còn tuổi trẻ, để lại ngai vàng cho con trai là Mạc Phúc Hải. Sự ra đi của ông đã khiến nhà Mạc rơi vào một giai đoạn bất ổn, khi nội chiến vẫn chưa có hồi kết và sức ép từ phương Bắc ngày càng tăng.

Mạc Phúc Nguyên và sự suy yếu của triều Mạc

Mạc Phúc Nguyên kế vị Mạc Phúc Hải là cha của mình. Nhưng ông không có sự quyết đoán của tổ phụ, không có tài trí của phụ thân, chỉ là một con rối giữa triều đình đầy sóng gió. Trong triều, gian thần lộng quyền; ngoài biên ải, quân Lê-Trịnh ngày càng hung hãn.

Chúa Trịnh Kiểm, con hổ gầm vang xứ Thanh, liên tục tiến đánh các thành trì nhà Mạc. Một đêm bão tố, tin dữ truyền về Thăng Long: quân Lê-Trịnh đã chiếm được Tây Đô. Trong điện Kính Thiên, ánh đèn leo lét phản chiếu gương mặt tái nhợt của Phúc Nguyên. Hắn lặng người, biết rằng thời khắc diệt vong của nhà Mạc đang dần đến…

Xem tập 3 của chính sử truyện nhà Mạc: Cung đấu đến suy tàn